BEŞ MAYMUN
Kafese beş maymunu koyarlar, ortaya da bir
merdiven ve tepesine de iple muzları asarlar. Her bir maymun merdivenleri
çıkarak muzlara ulaşmak istediğinde dışarıdan üzerine soğuk su sıkarlar. Her bir
maymun aynı denemeye giriştiğinde çok soğuk suyla ıslatılır, bütün maymunlar bu
denemeler sonunda sırılsıklam ıslanırlar.
Bir
süre sonra muzlara hareketlenen maymunlar diğerleri tarafından engellenmeye
başlanır. Su kapatılıp, maymunlardan biri dışarı alınıp ve yerine yeni bir
maymun konulur, ilk yaptığı iş muzlara ulaşmak için merdivene tırmanmak olur.
Fakat diğer dört maymun buna izin vermez ve yeni maymunu döverler. Daha sonra
ıslanmış maymunlardan biri daha yeni bir maymunla değiştirilir ve merdivene ilk
yaptığı atakta dayak yer, bu ikinci yeni maymunu en şiddetli ve istekli döven
ilk yeni maymundur. Islak maymunlardan üçüncüsü de değiştirilir. En yeni gelen
maymun da ilk atağında cezalandırılır.
Diğer
dört maymundan yeni gelen ikisinin, en yeni gelen maymunu niye dövdükleri
konusunda hiçbir fikirleri yoktur. Son olarak en baştaki ıslanan maymunların
dördüncüsü ve beşincisi de yenileriyle değiştirilir. Tepelerinde bir salkım muz
asılı olduğu halde artık hiçbiri merdivene yaklaşmamaktadır.
Neden
mi? Çünkü burada işler böyle gelmiş ve böyle gitmektedir...'